(Bron: Nieuwsblad Alphen Januari 2024 Marieke Roggeveen)
ALPHEN – Seniorencomplex Driehoorne in Alphen bestaat 50 jaar en dat jubileum wordt gevierd. De aftrap was op 23 januari met een lezing over ‘oud worden, jong blijven’ door de bekende ‘breinprofessor’ Erik Scherder (72). Verslaggeefster Marieke Roggeveen was erbij en verzamelde tips van Scherder, hoogleraar in de neuropsychologie.
Door Marieke Roggeveen
Het 50-jarig bestaan van Driehoorne wordt op meerdere momenten gevierd voor relaties en bewoners. “Vandaag doen we dat met een inspirerende lezing van Erik Scherder”, vertelt Sita Tjepkema, directeur van Driehoorne, tijdens haar welkomstwoord, “Oud worden en jong blijven, dat willen we natuurlijk allemaal.”
‘Daag jezelf mentaal uit’
Na een korte introductie laat Scherder weten dat vragen op elk moment welkom zijn en begint dan, begeleid door wisselende beelden op een groot scherm, op een begrijpelijke manier de complexe werking van de hersenen uit te leggen. Hij legt onder meer uit hoe belangrijk myeline in onze hersenen is. “Dit is de witte stof in je hersenen die zorgt voor verbindingen in het brein. Als je oud wilt worden én jong wilt blijven, moet je de hoeveelheid witte stof op peil houden. Dit doe je door ervoor te zorgen dat je mentaal uitgedaagd blijft: ga iets nieuws doen, een sport, een muziekinstrument bespelen, schilderen... Op iedere leeftijd kun je je hersenen positief beïnvloeden door meer te bewegen, een gezonde leefstijl te hebben en je hersenen uit te dagen. Kortom: doe moeite en daag jezelf uit.”
‘Ga nooit leven naar je leeftijd’
Het is een actieve lezing, waarbij de neuropsycholoog regelmatig aan zijn toehoorders vraagt of hij nog te begrijpen is. Dit blijkt steeds het geval. “Je moet nooit gaan leven naar je leeftijd”, benadrukt Scherder nog maar eens, “maar altijd jezelf blijven uitdagen. Dus niet met behulp van een schermpje achteruit inparkeren, maar doe het zelf. Sta-op stoelen, een verlaging bij het in- en uitstappen van bussen en trams… Als iemand dit nodig heeft, prima. Maar als je dit zelf kunt, doe het dan zelf. Echt, bewegen is niet alleen nodig om in conditie te blijven, het houdt ook het brein jong.” Ter illustratie vertelt Scherder dat hij ’s morgens dertig push-ups doet en tijdens colleges samen met zijn studenten squats maakt, oftewel diepe kniebuigingen.
‘Bewegen houdt brein jong’
Scherder vertelt dat ook eenzaamheid een negatief effect kan hebben op de gezondheid. “Wanneer eenzaamheid lang aanhoudt, kan het leiden tot stress en dat kan weer leiden tot fysieke en mentale gezondheidsrisico’s.” Scherder toont een afbeelding van een vicieuze cirkel met als schakels: beperking, lichamelijke inactiviteit, verlies van spiermassa en functies, vroege vermoeidheid, en meer risico op ongevallen. “Actief blijven en moeite doen, dit blijft essentieel. Gelukkig is in dit gebouw de kans op eenzaamheid erg klein. Ongelofelijk mooi hoe alles hier lukt: allerlei activiteiten, mensen ontmoeten elkaar, maken een praatje, gaan wandelen.”
‘Ik ben gaan vioolspelen’
Na de beantwoording van nog enkele vragen uit de zaal, sluit Scherder zijn lezing af met te vertellen dat je op elke leeftijd met iets nieuws kunt beginnen. “Of je nu jong bent of al wat ouder. Zo ben ik zelf onlangs begonnen met viool spelen. Dit wilde ik al heel lang en nu ben ik elke avond een uurtje aan het oefenen. Het klinkt niet perfect, ik zal ook geen concerten gaan geven, maar ik beleef er veel plezier aan. Iets nieuws leren is goed voor het brein en een mens is echt nooit te oud om te leren.”
Op een begrijpelijke manier geeft Erik Scherder uitleg over de complexe werking van de hersenen.
(Foto: Marieke Roggeveen)